Ang Bangungot ni Kris Aquino: Sumpa ng “Kulam” o Matinding “Karma” Mula sa Madugong Hacienda Luisita?

Ang balita tungkol sa kalagayan ni Kris Aquino, ang tinaguriang “Queen of All Media,” ay patuloy na bumabagabag at nagpapalawak ng diskusyon sa buong Pilipinas, at maging sa mga komunidad ng Pilipino sa ibang bansa. Habang siya ay patuloy na nakikipaglaban sa iba’t ibang uri ng autoimmune diseases sa Amerika, ang tila walang katapusang paghihirap na kaniyang nararanasan ay nagbubunga ng isang mas malalim at mas kontrobersyal na usapin: ang posibilidad na ang pinagdaraanan niya ay hindi lamang sakit na medikal, kundi ganti ng tadhana, o mas matindi pa, isang epekto ng kulam o barang.

Ilang taon na ang lumipas ngunit tila wala pa ring tuluyang lunas ang nakikita para sa karamdaman ni Kris. Ayon sa mga ulat, ang kaniyang kalusugan ay pabago-bago, at ang mga sakit na kaniyang dinadala ay patuloy na dumarami at nagiging kumplikado. Ang kaniyang matinding pagdurusa, sa kabila ng kaniyang hindi matatawarang yaman, ay siyang nagtulak sa mga Pilipino na tanungin: Bakit si Kris?

Ang Mapanuksong Bulungan ng ‘Sumpa’ at ‘Kulam’

Hindi na lamang ito usapin ng simpleng chismis. Maging ang batikang showbiz columnist na si Cristy Fermin ay nagpatotoo na marami na ang nagmumungkahi ng ideya na may nagtatrabaho o may nagpakulo kay Kris, dahilan upang hindi magamot ang kaniyang mga sakit [00:45]. Ang ideya ng kulam at barang ay hindi bago sa kulturang Pilipino, ngunit ang pag-uugnay nito sa isang personalidad na kasing-laki ni Kris Aquino ay nagbibigay ng kakaibang timbang sa kuwento.

Ang mga teorya ay umiikot sa dalawang pangunahing punto: ang personal na karma at ang generational curse.

Sa pananaw ng ilang nagmamasid, ang pagtindi ng kaniyang sakit ay posibleng ganti ng tadhana o karma sa mga naging kasalanan ni Kris sa kaniyang personal na buhay. Isa sa pinakamatinding halimbawa na inihain ay ang kontrobersyal na pag-aaway nila ng kaniyang dating managing director na si Nicko Falcis. Si Falcis ay inakusahan ni Kris ng qualified theft dahil umano sa paggamit ng credit card na aabot sa P1.2 milyon. Ngunit ang mas ikinagulat ng marami ay ang naganap na pagbabanta ni Kris kay Falcis. Ayon sa mga ulat, sinabi raw ni Kris na, “Papatay kita. Papatay ka ng pamilya ko,” kung magtatangkang umuwi si Falcis ng Pilipinas [03:45]. Ang ganitong antas ng galit at banta mula sa isang personalidad na may kapangyarihan ay nagbibigay ng ideya na may mga taong talagang kaniyang nasaktan, at ang ilan sa mga ito ay maaaring may kakayahang gumamit ng di-pangkaraniwang paraan para makamit ang hustisya.

Ayon pa sa isang netizen na si Joseph Tortona, may dalawang klase ng kulam: ang maaaring ikamatay ng naghihirap, at ang panghabang-buhay na magdurusa nang walang eksplinasyon at walang kagalingan [04:20]. Ang kalagayan ni Kris, na tila hindi ma-trace ang pinagmulan at tanging mga autoimmune na sakit ang nakikita ng siyensiya, ay nagiging perpektong halimbawa para sa ikalawang uri ng kulam—ang walang katapusang pagdurusa.

Ang Generational Curse: Ang Anino ng Hacienda Luisita

Ngunit ang mas nagbigay ng emosyonal at historikal na bigat sa usapin ay ang ikalawang teorya: ang generational curse o karma na nag-ugat sa mga kasalanan ng pamilya Cojuangco-Aquino noong sila ay nasa kapangyarihan. Dito ipinasok ang mga madilim na kabanata ng kasaysayan na nagpahirap sa libu-libong magsasaka.

Ang pinakapangunahing isyu na binanggit ay ang Hacienda Luisita Massacre [01:29]. Ang hasyenda na ito, isa sa pinakamalaking taniman ng tubo sa Pilipinas, ay matagal nang pinag-aagawan ng mga magsasaka. Ang lupaing dapat sana ay naipamahagi sa kanila bilang bahagi ng reporma sa lupa ay hindi ibinigay ng pamilya Cojuangco, kung saan nag-ugat ang protesta noong Nobyembre 16, 2004. Ang protesta ay nauwi sa karahasan, kung saan pito (7) katao ang nasawi at mahigit isang daan (100) ang nasugatan matapos umanong pinaulanan ng bala ang mga nagpoprotesta. Ang trahedyang ito ay sumasalamin sa tindi ng kapangyarihan at kawalang-katarungan na dinanas ng mga ordinaryong Pilipino, na siyang pinaniniwalaang pinagmulan ng matinding sumpa.

Kasama rin sa mga nabanggit ang Mendiola Massacre noong Enero 22, 1987 [02:17], sa ilalim ng administrasyon ng kaniyang inang si Pangulong Cory Aquino, kung saan humingi ng katarungan at reporma sa lupa ang mga magsasaka. Ang mga pangyayaring ito, na nagresulta sa pagdanak ng dugo at kamatayan, ay itinuturing na historical traumas na hindi malilimutan ng mga Pilipino.

Ayon sa mga matatanda at sa mga paniniwala ng mga ninuno, kapag maraming sinaktan ang isang henerasyon, ang ganti o karma ay kadalasang tatama sa pangatlong henerasyon [09:36]. Sa kasong ito, si Kris Aquino, bilang anak ng isang pangulo at mula sa kilalang pamilya, ay tinitingnan bilang simbolo ng henerasyon na ngayon ay nagdadala ng bigat ng nakaraan. Nakalulungkot isipin na siya ang napili ng tadhana, kung totoo man ang mga karma at sumpa, na magdusa para sa mga kasalanan ng kaniyang angkan. Ang tanong ay: karapat-dapat ba siyang magbayad sa mga kasalanan na hindi niya mismo ginawa?

Ang Realisasyon: Ang Salapi ay Hindi Sukatan

Sa kabila ng mga bulungan at kontrobersyal na teorya, ang pagdurusa ni Kris Aquino ay naghatid ng isang malaking realisasyon sa maraming Pilipino. Si Kris, na simbolo ng yaman, popularidad, at kapangyarihan, ay ngayon ay hubad sa harap ng sakit. Naging aral ang kaniyang kalagayan na ang salapi ay hindi makapangyarihan pagdating sa kamatayan o matinding karamdaman.

Maraming Pilipino ang nagpahayag ng kanilang saloobin, tulad ng sinabi ng isang netizen na, “Mabuti pa ako, kahit hindi ako mayaman, basta hindi naman ako nagkakaganyan kay Kris, okay na ako” [08:06]. Ang mga ordinaryong mamamayan na kapos-palad, na minsan ay may kaunting pangingimbulo sa mga mayayaman, ay natutong yakapin at pahalagahan ang kanilang buhay at kalusugan, gaano man ito kahirap. Ang simpleng katotohanan na mayaman man o mahirap, pantay-pantay ang lahat sa harap ng sakit at kamatayan, ay naging malinaw na mensahe.

Tulad ng sinabi ni Edy Letada, “Kahit gaano karami ang pera ng isang tao hindi nito kayang mailigtas ang buhay kapag oras na talaga” [13:28]. Ang salapi ay ginagawa lamang tayong komportable; hindi ito ang simula at wakas ng ating buhay [13:58]. Ang kaniyang kalagayan ay nagpatunay na ang Bilyonaryo at ang kapus-palad ay parehong nakatadhana sa iisang hantungan, at walang sinuman ang makaliligtas dito gamit ang yaman.

Pananampalataya, Pag-asa, at ang Desisyon ni Kris na Lumaban

Sa gitna ng mga negatibong spekulasyon, nananatiling matibay ang panawagan para sa panalangin at pag-asa. Ang mga host ng showbiz talk show ay nagbigay-diin na ang panalangin ay gumagawa ng milagro [09:59]. Bagama’t nakalulungkot ang isyu ng kulam, hindi dapat ito maging dahilan upang maging makasarili at magsaya sa kalungkutan ng kapwa.

Si Kris Aquino mismo ay nagpahayag ng kaniyang matinding pagnanais na mabuhay: “I want to live. I refuse to die” [10:59]. Ang kaniyang determinasyon na lumaban para sa kaniyang sarili at para sa kaniyang mga anak ay isang inspirasyon. Anuman ang pinagmulan ng kaniyang sakit—medikal man, karma, o kulam—ang kaniyang paglaban ay nagpapaalala sa lahat na ang buhay ay isang biyahe, at lahat tayo ay dadaan sa pagsubok.

Ang mga isyu ng kulam at karma ay mga matitinding paalala sa mga taong may mataas na katungkulan at kapangyarihan na maging mapagkumbaba. Ang payo sa video na huwag ipagmalaki ang titulo o yaman ay isang matinding aral na may kaugnayan sa kalagayan ni Kris [05:36]. Sino ka man, maski presidente o napakayaman, wala kang paglalagyan kung ika’y nakulam o naabot ng karma.

Sa huli, ang kuwento ni Kris Aquino ay naglalatag ng dalawang matitinding katotohanan sa harap ng sambayanan: ang kapangyarihan ng kasaysayan at ang kahinaan ng tao sa harap ng tadhana. Sa pagpapatuloy ng kaniyang paglalakbay sa kalagitnaan ng matinding sakit, ang tanging magagawa ng lahat ay magbigay ng panalangin at pag-asa—ang mga bagay na hindi nabibili ng kaniyang malaking salapi. Ang kaniyang journey ay nagmistulang pambansang pagmumuni-muni: ano ba talaga ang mas mahalaga sa buhay, ang yaman o ang kapayapaan ng kaluluwa? At ang sagot ay tila sumasalamin sa kaniyang katawan, na patuloy na nakikipaglaban, na nagpapakita na ang pinakamakapangyarihang lunas ay hindi natatagpuan sa ospital, kundi sa pananampalataya at sa pagtanggap ng kung anuman ang itinakda ng tadhana.