“LUTUAN NA NAMAN?” Catriona Gray, Nagbunyag ng Matinding Pagkadismaya sa Miss Universe 2024—Pagkakabitin ni Chelsea Manalo, May Ibig Sabihin!

Ang Miss Universe, ang pinakatampok na paligsahan ng kagandahan sa buong mundo, ay hindi lamang isang simpleng kompetisyon; isa itong pambansang okasyon, lalo na sa Pilipinas. Kaya naman, ang bawat kilos, desisyon, at resulta ay masusing binabantayan, at ang anumang bahid ng kontrobersiya ay nagdudulot ng malawakang emosyonal na reaksiyon. Kamakailan, ang pagkabitin ng pambato ng Pilipinas, si Chelsea Manalo, sa Top 12 ng Miss Universe 2024 ay hindi lamang nagdulot ng pagkadismaya, kundi muling nagpaalab sa matagal nang usap-usapan tungkol sa isyu ng “lutuan” o dayaan sa kumpetisyon.

Ang hinala ay lalong lumakas matapos ang naging pahayag ni Miss Universe 2018 Catriona Gray. Ang isang ulat ay nagsiwalat ng malalim na kalungkutan at pagkadismaya ni Catriona sa naging resulta. Ngunit hindi lang simpleng pagdadalamhati ang kanyang inihayag; ang kanyang mga salita ay tila nagbigay-bigat sa hinala ng publiko. Ayon sa ulat, mukhang “expected” na raw ni Catriona ang hindi pagpasok ni Chelsea Manalo sa Top 12, sa kabila ng maayos na performance ng huli.

Ang salitang “expected” mula sa isang dating Miss Universe at eksperto sa pageantry ay isang matinding sampal sa mukha ng organisasyon. Kung ang isang tao na may malalim na koneksyon at pag-unawa sa sistema ay may premonisyon sa resulta, ito ay nagpapahiwatig na mayroong mas malawak at mas masalimuot na puwersa ang naglalaro sa likod ng entablado, isang puwersa na mas makapangyarihan pa kaysa sa ganda, talino, at galing ng isang kandidata.

Ang Hamon ng Top 12 at ang Dala ng Hinala

Pumasok si Chelsea Manalo sa kumpetisyon na may malaking pressure mula sa sambayanang Pilipino. Ang kanyang pag-akyat sa Top 30 ay nagbigay ng panandaliang hininga at pag-asa, ngunit ang paghinto niya sa pinto ng Top 12 ang nagdulot ng matinding pagkabigo. Ang mga tagasuporta ay nagtatanong: Paanong hindi nakapasok si Chelsea, gayong maayos naman ang kanyang ipinakita? Ito ang punto kung saan ang pagdududa sa integridad ng kompetisyon ay nagsisimulang gumapang.

Ang pagkadismaya ni Catriona Gray ay nagpatingkad sa damdamin ng mga Pilipino na ang kanilang kandidata ay nasaktan hindi dahil sa kakulangan sa galing, kundi dahil sa pagkiling o ‘favoritism.’ May mga nagsasabi sa ulat na ayaw talaga manalo si Chelsea ng mga hurado dahil sa pagkakaroon ng favoritism sa ibang kandidata. Ang ganitong alegasyon ay nagdadala sa atin sa madilim na sulok ng pageantry, kung saan ang korona ay hindi na tanging gantimpala ng merito kundi bunga ng mga interes at pulitika. Ang hiling ng marami, sana raw ay hindi naging luto ang laban dahil mas madaling tanggapin ang pagkatalo kung ito ay patas at walang bahid ng dayaan.

Ang Analisis ng mga Eksperto: Hype at Confidence

Bagama’t malakas ang hinala ng “lutuan,” mayroon ding mga tinaguriang pageant experts at tagasubaybay na nagbigay ng mas teknikal na pagtatasa. Ayon sa kanila, ang isa sa mga dahilan kung bakit hindi nakapasok si Chelsea Manalo sa Top 12 ay ang kakulangan daw nito sa “hype” at “confidence” sa kanyang pagrampa.

Ang “hype” sa modernong pageantry ay tumutukoy sa pangkalahatang momentum at atensiyon na nabubuo ng isang kandidata bago at habang nagaganap ang kumpetisyon. Ito ay ang kakayahan na maging sentro ng usapan, mag-viral, at maging paborito sa mga prediction list. Sa mundo ng social media, ang hype ay isang mahalagang bahagi ng formula ng panalo. Kung ang isang kandidata ay hindi nakakagawa ng sapat na buzz sa pandaigdigang komunidad ng pageantry, mas mahirap siyang mapansin ng mga hurado at makakuha ng mataas na iskor.

Ang isyu naman ng “confidence” ay mas direkta at nakikita sa entablado. Ang Miss Universe ay nangangailangan ng isang kandidatang mayroong unshakeable aura at hindi matitinag na kumpiyansa. Sinasabing ang rampa ni Chelsea ay matamlay at tila hindi maayos. Ang ilang tagasubaybay ay nagbigay ng hinuha na ang kawalan ng malawak na suporta para kay Chelsea ang nagdulot ng pagkabawas sa kanyang kumpiyansa, na nakaapekto sa kanyang performance. Ang pagiging pambato ng Pilipinas ay may kaakibat na malaking pag-asa, at kapag hindi naramdaman ng kandidata ang buong pagkakaisa ng suporta, ang bigat nito ay maaaring makita sa kanyang mga galaw sa entablado.

Gayunpaman, ang pagtimbang sa pagitan ng “kakulangan sa confidence” at “favoritism” ay nagiging mahirap dahil sa timing at nature ng reaksyon ni Catriona Gray. Ang kanyang “expected” na saloobin ay nagpapalabas ng mas matinding katanungan: Posible bang ang kakulangan sa “hype” at “confidence” ay ginamit lamang bilang convenient excuse upang itago ang isang desisyong matagal nang niluto?

Ang Pag-aalala ni Catriona at ang Boses ng Pagkakaisa

Ang paggamit ni Catriona Gray ng kanyang plataporma upang magpahayag ng kanyang pagkadismaya ay isang pagpapakita ng kanyang pagmamahal sa pageantry at sa Pilipinas. Bilang isa sa iilang Pilipina na nagdala ng korona pauwi, ang kanyang opinyon ay may bigat at awtoridad na hindi matatawaran. Ang kanyang panawagan ay hindi lamang isang simpleng reklamo; ito ay isang panawagan para sa mas mataas na antas ng transparency at katarungan.

Ang kanyang boses ay naging salamin ng kolektibong galit at pagkadismaya ng mga Pilipino. Sa social media, libu-libo ang nagpahayag ng kanilang suporta sa hinala ng dayaan, naniniwalang hindi makatarungan ang naging pagtrato kay Chelsea Manalo. Ang mga Pilipino ay may matinding emosyonal na pamumuhunan sa kanilang mga reyna. Ang bawat pagkatalo ay parang isang pambansang kawalan, at ang bawat tagumpay ay isang pambansang pagdiriwang. Ang pag-iral ng hinala ng “lutuan” ay nag-iiwan ng mapait na lasa sa tagumpay, na nagpapababa sa halaga ng buong kompetisyon.

Ang Pageantry: Negosyo bago ang Ganda

Ang isyu ng “lutuan” ay nagdadala sa atin sa mas malalim na usapin: ang pageantry bilang isang pandaigdigang negosyo. Ang Miss Universe, sa kasalukuyan, ay hindi na lamang isang paligsahan ng kagandahan; isa itong brand at franchise na may malalaking pinansyal na interes. Ang desisyon kung sino ang mananalo ay maaaring hindi na lamang batay sa pinakamahusay na Question and Answer o Evening Gown performance. Sa halip, ito ay maaaring nakasalalay sa kung aling bansa ang magbibigay ng pinakamalaking kita sa organisasyon, kung sino ang may pinakamalakas na sponsorship deal, at kung sino ang makakatulong na palaguin ang global brand ng Miss Universe.

Ang favoritism, sa kontekstong ito, ay nagiging political favoritism—isang pagpili batay sa marketability at business interest ng organisasyon. Ang matinding kumpetisyon sa pagitan ng mga bansa na nag-aagawan sa korona ay nagpapalawak ng mga pintuan para sa mga ganitong uri ng ispekulasyon at behind-the-scenes maneuvering. Ang bawat may-ari ng franchise, bawat sponsor, at bawat host country ay may kani-kanilang agenda.

Ang hamon para sa Pilipinas at sa mga susunod na pambato ay hindi lamang sa paghahanda ng isang kandidatang magaling at handa. Ito ay sa paglikha ng isang sistema na kayang makipagsabayan sa political landscape ng pageantry. Kailangan ng bansa ng isang pambato na hindi lamang may ganda at talino, kundi mayroon ding matibay na political support at negotiating power upang matiyak na ang kanyang galing ay hindi mababalewala ng anumang uri ng favoritism o lutuan.

Ang pagkabitin ni Chelsea Manalo, na sinabayan ng makahulugang pagkadismaya ni Catriona Gray, ay isang wake-up call. Ito ay isang paalala na ang korona ay hindi lamang nakukuha sa entablado; ito ay pinaglalabanan sa maraming antas. Habang patuloy na umiikot ang mundo ng pageantry, ang laban para sa susunod na korona ay hindi lamang tungkol sa kung sino ang pinakamaganda, kundi tungkol sa kung sino ang makakapagpanatili ng integrity at transparency sa isa sa pinakapinapanood na kompetisyon sa buong mundo. Ang boses ni Catriona ay nagbibigay-liwanag sa dilim ng hinala, at ang sambayanang Pilipino ay nakikinig.